Efekt ponadprzeciętności określa tendencję do przeceniania własnych osiągnięć, zalet, możliwości, w porównaniu z innymi ludźmi. Powoduje to, że znaczna większość ludzi uważa siebie samych za lepszych od przeciętnej.
Svenson (1981) w badaniach kierowców odkrył, że 80% z nich zaliczyło siebie pod względem umiejętności do górnych 30%. Podobnie w badaniach popularności studentów Zuckerman i Jost (2001) wykazali, że większość studentów oceniła samych siebie za „ponadprzeciętnie popularnych”. Przy ankietowaniu absolwentów szkół średnich w USA pokazano, że przy umiejętnościach takich jak „nawiązywanie przyjaźni” mniej niż 1% oceniło siebie poniżej średniej. 60% zaliczyło siebie do górnego 10%. Podobny efekt wykryto w wielu innych badaniach, przy ocenie cech takich jak uczciwość, szczęście czy umiejętności inwestowania.
Dość często skłonność ta występuje, kiedy mamy ocenić siebie na ważnych dla siebie wymiarach. Jest to związane z tendencją do podtrzymywania i podnoszenia samooceny.
Należy pamiętać że matematycznie możliwe jest, że większość wyników w danej grupie, a nawet wszystkie poza jednym rzeczywiście znajdują się powyżej średniej. Pod warunkiem jednak, że jeden z tych wyników jest bardzo odległy od pozostałych.