Charakterologia to nauka o charakterze. W Polsce czy w Niemczech (a także w niektórych innych krajach) jest to dziedzina psychologii utożsamiana z nauką o osobowości, choć ze względu na normatywne konotacje i często heurystyczną budowę poszczególnych typologii mniej obecna w głównym nurcie współczesnej psychologii osobowości.
Charakterologia pozostaje jedną z najstarszych dziedzin psychologii i wywodzi się z teorii czterech temperamentów Hipokratesa, a współcześnie rozwijana była m.in. w typologiach konstytucjonalnych (Ernst Kretschmer, William. H. Sheldon) i charakterologiach opartych o zachowania i postawy jednostek. Istnieje kilkaset rodzajów systemów charakterologicznych, podobnie jak kilkaset teorii osobowości. Kilkadziesiąt uznawanych jest za wartościowe heurystycznie lub udokumentowane naukowo.