Przedstawionym w zarysie problemem równowagi bilansu płatniczego w skali międzynarodowej zajmuje się Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Jest to organizacja założona w 1944 r., grupująca w 1997 r. 182 państwa. Jej członkiem jest Polska.
Ułatwienie utrzymywania równowagi bilansów płatniczych jest jednym z ważniejszych celów MFW. Kraje członkowskie, utrzymując w nim część rezerw obcych walut i złota oraz wkład własnej waluty, przez pożyczki tych funduszy ułatwiają sobie wzajemnie dokonywanie operacji stabilizujących bilanse płatnicze przy pożądanych relacjach kursów walutowych. MFW koordynuje poczynania członków i nadzoruje przestrzeganie reguł odnoszących się – z jednej strony – do polityki monetarnej i polityki bilansu płatniczego poszczególnych państw, z drugiej zaś strony – do wykorzystania zasobów Funduszu udzielonych państwom w formie pożyczki na cele wyeliminowania ich nierównowagi płatniczej. Inaczej mówiąc, zadaniem MFW jest dyscyplinowanie działań krajów członkowskich, tak aby nie dopuściły do powstania nierównowagi w ich bilansach płatniczych, oraz pomoc w przypadkach, gdy owa nierównowaga mimo wszystko wystąpi.
Wraz z MFW powstał Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, zwany popularnie Bankiem Światowym. Prawie wszystkie kraje będące członkami MFW należą zarazem do Banku Światowego. Jego głównym zadaniem jest obecnie udzielanie długoterminowych kredytów finansujących rozwój przede wszystkim w krajach Trzeciego Świata. W powiązaniu z Bankiem działają trzy inne instytucje: Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju, Międzynarodowa Korporacja Finansowa oraz Agencja Gwarancji Inwestycji Wielostronnych. Stowarzyszenie zajmuje się udzielaniem pożyczek dla Trzeciego Świata na ulgowych warunkach, zbliżonych do pomocy gospodarczej. Korporacja wspiera kredytami prywatne inwestycje z krajów zachodnich dokonywane w krajach rozwijających się, natomiast Agencja wspiera takie inwestycje gwarancjami zabezpieczającymi przed niektórymi rodzajami ryzyka.
W ramach MFW oraz Banku Światowego dokonują się przepływy kredytów o przeciętnej wartości od kilku do kilkunastu miliardów dolarów rocznie. Jest to niewiele, jeśli porównać tę kwotę z wartością handlu światowego (3-4 bln dol. rocznie w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych). A jednak nie te przepływy finansowe dominują w międzynarodowych stosunkach finansowych. Największym strumieniem są ruchy prywatnego kapitału w postaci kredytów bankowych i eksportowych, inwestycji bezpośrednich oraz inwestycji portfelowych. W skali całego świata każda z tych form przepływów finansowych osiąga wartość kilkudziesięciu, a nawet kilkuset miliardów dolarów w ciągu roku. Ruchy tych kapitałów nie są równomiernie rozłożone w sensie ?geograficznym”. Najbardziej intensywne powiązania tego typu łączą rozwinięte kraje Zachodu. W ich obrębie dokonuje się wyraźnie największa część ruchów kapitału, zwłaszcza inwestycji bezpośrednich. Dość duży przepływ kapitału prywatnego odnotować można między rozwiniętymi krajami Zachodu a krajami rozwijającymi się (rzędu 60-90 mld dol. rocznie na początku lat dziewięćdziesiątych). Słabiej rozwinięte są powiązania finansowe Wschód-Zachód, a zdecydowanie marginesowe znaczenie mają stosunki finansowe Wschód-Trzeci Świat, wewnątrz Trzeciego Świata oraz w obrębie Europy Środkowo-Wschodniej .
Ruchy prywatnych kapitałów spełniają istotną funkcję w międzynarodowych stosunkach gospodarczych. Ich komercyjna natura prowadzi do aktywizacji środowiska, do którego dopływają. Często towarzyszy im przenoszenie nowoczesnej technologii i wiedzy. Są więc ożywczymi prądami w światowym organizmie gospodarczym, ale mogą również przyczyniać się do zjawisk niepożądanych, np. nadmiernego zadłużenia niektórych państw, czy omówionych wyżej negatywnych konsekwencji dla bilansu płatniczego i kursu walutowego, co jest zresztą ściśle powiązane z kwestią zadłużenia.
Źródło: R. Milewski (red.), Elementarne zagadnienia ekonomii, Warszawa 2002.