Bankomat jest urządzeniem, które służy przede wszystkim do wypłaty gotówki za pomocą magnetycznej lub inteligentnej (mikroprocesorowej, chipowej) karty płatniczej. Obecnie bankomaty dają także możliwość drukowania potwierdzeń, dostarczania informacji o stanie konta, przyjmowania wpłat na konto czy doładowywania konta w telefonie.
Działanie bankomatu opiera się na systemie informatycznym umożliwiającym wymianę informacji z centralą. Na podstawie informacji zawartych na karcie płatniczej i osobistego, poufnego numeru identyfikacyjnego klienta (PIN), zapobiegającemu użyciu karty przez osobę nie będącą właścicielem lub osobą upoważnioną przez właściciela karty, bankomat łączy się z centralnym komputerem i po otrzymaniu komunikatu wyrażającego zgodę na wykonanie żądanej operacji uruchamia urządzenie obsługujące wypłatę lub wpłatę gotówki. Możliwe jest także działanie bankomatu w trybie off-line, gdzie do wysokości ustalonej kwoty bankomat nie łączy się z systemem centralnym, ale sam podejmuje decyzje o wypłacie gotówki klientowi – stosowane jest to jedynie przy kartach elektronicznych EMV.
Bankomaty są wyposażone w kasety nominałowe (od 2 do 4) oraz jedną zrzutową na banknoty nieodebrane przez klienta lub odrzucone przez mechanizm wypłacający przed ich wypłaceniem.