Kosy są w ogrodach i parkach najczęstszymi ptakami wróblowymi. Dawniej zamieszkiwały lasy, ale przystosowały się do życia w sąsiedztwie człowieka i bardzo zwiększyły swą liczebność. Część kosów odlatuje na zimę, ale wiele, zwłaszcza w miastach, pozostaje w rewirach lęgowych przez cały rok.
Długość ciała kosa to około 25 cm. Samce o jednolicie czarnym upierzeniu, pomarańczowym dziobie i żółtej obrączce ocznej. Samice ciemnobrązowe, o nieco jaśniejszym podbródku i piersi. W miastach spotyka się także osobniki częściowo albinotyczne, z pojedynczymi białymi piórami. Młode ptaki rdzawobrązowe, gęsto jasno nakrapiane. W przeciwieństwie do szpaków, kosy, poruszając się na ziemi, podskakują.
Można go spotkać w calej Europie z wyjątkiem północnej Skandynawii i północnej Rosji. Wiele kosów zimuje w zachodnich i południowych regionach Europy.
Zaniepokojony kos woła ?tjakk” lub ?tix-tix”, powtarzane wielokrotnie przy silnym zdenerwowaniu. Przy zagrożeniu z powietrza woła przedłużonym wysokim ?ciij”. Głos ostrzegawczy przy zagrożeniu z ziemi brzmi miękko ?djiik”. Śpiew bardzo melodyjny i urozmaicony z fletowymi i gwiżdżącymi tonami. Większość strof jest zakończona charakterystycznym zgrzytliwym trelem.
Środowiskiem kosa są wszelkie typy lasów i zadrzewień o obfitym podszycie; bardzo często w parkach i ogrodach, na cmentarzach, a także na niewielkich skwerach śródmiejskich.
2-3 lęgi w roku (kwiecień do września). Duże, solidne gniazdo jest zbudowane z traw i korzonków, umocnione ziemią i wysłane suchymi pędami traw. Często są w nie wbudowane kawałki sznurka i inne materiały. Gniazdo jest umieszczane w rozwidleniach pni drzew lub gęstych krzewów, w zaroślach, zarośniętych pnączami ścianach budynków lub na balkonach. Jaja (3-5) niebieskozielone, o drobnych, gęstych brązowawych plamkach, są wysiadywane 13-14 dni głównie przez samicę. Pisklęta przebywają w gnieździe 13-15 dni.
Pożywieniem kosa są przede wszystkim dżdżownice, ślimaki, owady, pajęczaki, jagody i inne owoce.
Kos