Żółw błotny

Osiąga długość ok. 21 cm.

Jest jedynym dziko żyjącym żółwiem w Polsce, jego pancerz jest wzdłużnie owalny o oliwkowobrązowym odcieniu. Głowę ma nagą, pozbawioną tarczek i łusek, palce kończyn spięte błonami pływnymi. Żółwie błotne większość życia spędzają w wodzie, na ląd wychodzą w celu złożenia jaj i wygrzania się na słońcu. Są zwierzętami mięso­żernymi. Polują przede wszystkim na kijanki, owady, ślimaki, ryby, traszki i inne zwierzęta związane ze środowiskiem wodnym. Gody odbywają się od kwietnia do czerwca w niewielkich zbiornikach za­rośniętych roślinami wodnymi. Samice składają 6-12 szt. jaj w su­chym, piaszczystym miejscu nieopodal wody. W tym celu wygrzebu­ją dołki głębokości ok. 10 cm i po złożeniu jaj dokładnie przysypują gniazdo. Rozwój zapłodnionych jaj trwa przeciętnie 3 miesiące. Wy­kluwając się małe żółwie rozbijają wapienną skorupkę przednimi łapkami. W tym czasie mają ok. 2 cm długości. Dojrzałość płciową osiągają bardzo późno: samce po 12 latach, a samice po raz pierw­szy rozmnażają się w wieku ok. 20 lat. Żółwie błotne żyją ok. 120 lat. Na jesieni żółwie wędrują z małych zbiorników wodnych do głęb­szych, gdzie zagrzebane w mule zapadają w zimowy sen. W naszej szerokości geograficznej przesypiają 7 miesięcy (od października do kwietnia).

Żółwie błotne występują niezwykle rzadko, a istniejące populacje gi­ną w zastraszającym tempie. Główne przyczyny tego zjawiska to osu­szanie mokradeł, zanieczyszczanie wód oraz zainteresowanie pseudoprzyrodników, którzy chwytają żółwie, aby hodować je w niewo­li. Jeszcze ok. 50 lat temu żółwie te były dość pospolite niemal w ca­łej Europie. W Polsce nieliczne stanowiska tych gadów zachowały się przy naszej wschodniej granicy (w Chełmskim Parku Krajobrazowym utworzono rezerwat żółwi błotnych) oraz w okolicach Olsztyna, Ra­domia i Leszna. W 1995 roku Ministerstwo Ochrony Środowiska za­twierdziło program ochrony i reintrodukcji (zbieranie żółwich jaj, doprowadzenie w warunkach sztucznych do wyklucia się z nich żółwi, a następnie wprowadzenie ich do środowiska naturalnego) żółwia błotnego w Polsce. W celu ratowania tego gatunku od zagła­dy utworzona została również Fundacja Ochrony Żółwia Błotnego.

Żółw błotny