W systemie Platona dobro jest pamięcią o świecie idei, w którym panują „idealne” stosunki, a zło jest brakiem tej pamięci. Zło wynika więc z niewiedzy. Pogląd ten pochodzi od Sokratesa i zwany jest intelektualizmem etycznym. Dążenie do dobra zostanie po…
Read more
Rozum czysty (teoretyczny) nie jest w stanie uporać się z problemami metafizycznymi. Może się nimi zająć natomiast kolejna instancja poznawcza – rozum praktyczny. Rozum teoretyczny wytwarza idee – rozum praktyczny zaś operuje na postulatach. Największe znaczenie ma tak zwany imperatyw…
Read more
Nietzsche nie zdążył wypracować w jasnej formie koncepcji nadczłowieka. Pojawia się ona jedynie w zarysie i pod postacią metafor w „Tako rzecze Zaratustra” i „Woli mocy”. Niektóre jej interpretacje odwołują się do nauki o wiecznym powrocie i przedstawiają nadczłowieka jako…
Read more
Huna to nazwa nadana przez Maxa Freedom Longa (przedsiębiorcę zajmującego się magią) opracowanej przez niego wersji dawnych wierzeń hawajskich. Max Long twierdził, że podczas pracy w jednej z hawajskich szkół przez przypadek zetknął się z miejscowymi praktykami magicznymi. Następnie w…
Read more
Lingwistyka kognitywna to paradygmat językoznawstwa zakładający, że język jest ściśle powiązany z umysłowymi procesami dotyczącymi postrzegania świata. Lingwistyka kognitywna zajmuje się przyswajaniem, gromadzeniem i wykorzystywaniem informacji; opiera się na wcześniej rozwijanej psychologii kognitywnej. Językoznawstwo kognitywne radykalnie przeciwstawia się gramatyce transformacyjno-generatywnej,…
Read more
Gnoza to forma świadomości religijnej, system sprzeciwu, wyjście poza granice uznawanego porządku. Gnoza to wiedza przynosząca zbawienie. Gnostycy głoszą istnienie prawdy hermetycznej, ukrytej. Człowieka przedstawiają jako istotę uśpioną, pogrążoną w odrętwieniu. Wiedza oznacza przebudzenie. Gnoza odwołuje się do obrazu. Jej…
Read more
Fenomenalizm to pogląd filozoficzny głoszący, że bezpośrednio dostępne są ludziom tylko układy doznań zmysłowych i emocjonalnych (nazywane fenomenami) i nie istnieje możliwość bezpośredniego poznania bytów „samych w sobie”. Pogląd ten pozostaje w opozycji do esencjalizmu. Koncepcję fenomenalizmu wprowadzili do nowożytnej,…
Read more
Fatalizm jest radykalną formą determinizmu. Założeniem fatalizmu jest, że przyszłość i wydarzenia, które mają nastąpić, są już z góry ustalone i nie mogą być zmienione przez żadne działania pojedynczego człowieka, lub całej ludzkości. Fatalizm w różnych odmianach stanowi część wielu…
Read more