W systemie Platona dobro jest pamięcią o świecie idei, w którym panują „idealne” stosunki, a zło jest brakiem tej pamięci. Zło wynika więc z niewiedzy. Pogląd ten pochodzi od Sokratesa i zwany jest intelektualizmem etycznym. Dążenie do dobra zostanie po śmierci wynagrodzone poprzez powrót duszy do świata idei, podczas gdy dusze nierozumne zostaną ukarane ponowną… Dowiedz się więcej »
Rozum czysty (teoretyczny) nie jest w stanie uporać się z problemami metafizycznymi. Może się nimi zająć natomiast kolejna instancja poznawcza – rozum praktyczny. Rozum teoretyczny wytwarza idee – rozum praktyczny zaś operuje na postulatach. Największe znaczenie ma tak zwany imperatyw kategoryczny, czyli bezwzględny nakaz. Głosi on: „Postępuj wedle takich tylko zasad, co do których możesz… Dowiedz się więcej »
Nietzsche nie zdążył wypracować w jasnej formie koncepcji nadczłowieka. Pojawia się ona jedynie w zarysie i pod postacią metafor w „Tako rzecze Zaratustra” i „Woli mocy”. Niektóre jej interpretacje odwołują się do nauki o wiecznym powrocie i przedstawiają nadczłowieka jako istotę, która może zaakceptować wieczny powrót. Oznacza to pełną zgodę na powtarzalność całej historii świata,… Dowiedz się więcej »
Huna to nazwa nadana przez Maxa Freedom Longa (przedsiębiorcę zajmującego się magią) opracowanej przez niego wersji dawnych wierzeń hawajskich. Max Long twierdził, że podczas pracy w jednej z hawajskich szkół przez przypadek zetknął się z miejscowymi praktykami magicznymi. Następnie w celu bliższego ich poznania i wyjaśnienia spędził znaczną część życia na poszukiwaniach specyficznego języka owej… Dowiedz się więcej »
Lingwistyka kognitywna to paradygmat językoznawstwa zakładający, że język jest ściśle powiązany z umysłowymi procesami dotyczącymi postrzegania świata. Lingwistyka kognitywna zajmuje się przyswajaniem, gromadzeniem i wykorzystywaniem informacji; opiera się na wcześniej rozwijanej psychologii kognitywnej. Językoznawstwo kognitywne radykalnie przeciwstawia się gramatyce transformacyjno-generatywnej, zapoczątkowanej przez Noama Chomsky?ego na przełomie lat 50. i 60. XX wieku. Gramatyka ta, jako… Dowiedz się więcej »
Gnoza to forma świadomości religijnej, system sprzeciwu, wyjście poza granice uznawanego porządku. Gnoza to wiedza przynosząca zbawienie. Gnostycy głoszą istnienie prawdy hermetycznej, ukrytej. Człowieka przedstawiają jako istotę uśpioną, pogrążoną w odrętwieniu. Wiedza oznacza przebudzenie. Gnoza odwołuje się do obrazu. Jej żywiołem są symbole. Terminem tym najczęściej określa się ruchy religijne późnego antyku i wczesnego średniowiecza.… Dowiedz się więcej »
Fenomenalizm to pogląd filozoficzny głoszący, że bezpośrednio dostępne są ludziom tylko układy doznań zmysłowych i emocjonalnych (nazywane fenomenami) i nie istnieje możliwość bezpośredniego poznania bytów „samych w sobie”. Pogląd ten pozostaje w opozycji do esencjalizmu. Koncepcję fenomenalizmu wprowadzili do nowożytnej, europejskiej filozofii George Berkeley i David Hume jako rezultat doprowadzenia do ostatecznych konsekwencji koncepcji brytyjskich… Dowiedz się więcej »
Fatalizm jest radykalną formą determinizmu. Założeniem fatalizmu jest, że przyszłość i wydarzenia, które mają nastąpić, są już z góry ustalone i nie mogą być zmienione przez żadne działania pojedynczego człowieka, lub całej ludzkości. Fatalizm w różnych odmianach stanowi część wielu religii. Można go odnaleźć m.in. w doktrynie stoików. Teorie chrześcijańskie skłaniające się do predestynacji zostały… Dowiedz się więcej »