Eufonia to nazwa zbiorcza dla wszystkich typów organizacji nadanej tekstu w jego warstwie brzmieniowej, które w pewnym okresie są uważane za estetycznie dodatnie. Jest to przyjemny brzmieniowo ton wypowiedzi oraz harmonijny dobór dźwięków. Efekt ten jest osiągany m.in. poprzez: eliminowanie z wiersza głosek syczących albo szumiących, opieranie się na sonornych głoskach i samogłoskach, unikanie hiatusu. Eufonią jest także dział poetyki, który obejmuje wiedzę o… Dowiedz się więcej »
Lingwistyka kognitywna to paradygmat językoznawstwa zakładający, że język jest ściśle powiązany z umysłowymi procesami dotyczącymi postrzegania świata. Lingwistyka kognitywna zajmuje się przyswajaniem, gromadzeniem i wykorzystywaniem informacji; opiera się na wcześniej rozwijanej psychologii kognitywnej. Językoznawstwo kognitywne radykalnie przeciwstawia się gramatyce transformacyjno-generatywnej, zapoczątkowanej przez Noama Chomsky?ego na przełomie lat 50. i 60. XX wieku. Gramatyka ta, jako… Dowiedz się więcej »
Annały to inaczej roczniki, najwcześniejsza forma piśmiennictwa historiograficznego pod postacią mniej lub bardziej rozbudowanych zapisków rejestrujących w porządku chronologicznym najważniejsze dla danej społeczności czy kraju wydarzenia. Gatunek ten pojawił się już w starożytnej Grecji, a dużą popularność zyskał w Cesarstwie Rzymskim, gdzie dane gromadzone m.in. w Annales pontificum, czyli rocznikach najwyższego kapłana, bywały opracowywane literacko,… Dowiedz się więcej »
Anegdota jest krótką formą literacką, zawierającą prawdziwe lub zmyślone opowiadanie o zdarzeniu z życia znanej postaci, żyjącej lub historycznej, lub z życia określonego środowiska czy grupy społecznej. Anegdota ma wydźwięk humorystyczny, może jednak zawierać także pierwiastki dydaktyczne. Charakterystyczną cechą gatunku jest wyraziste zakończenie i obecność niespodziewanej pointy. Anegdoty mogą być fragmentami większych utworów literackich, np.… Dowiedz się więcej »
Anapest to w metryce iloczasowej stopa metryczna składająca się z trzech sylab: dwóch krótkich i jednej długiej. W polskiej poezji odpowiednikiem anapestu jest sekwencja składająca się z dwóch sylab nieakcentowanych i jednej akcentowanej. W polszczyźnie nie ma wyrazów będących naturalnymi anapestami, bardzo nieliczne są też zestroje akcentowe o anapestycznym układzie sylab (np. i do dna),… Dowiedz się więcej »
Analiza utworu literackiego polega na badaniu pewnej całości, poprzez wyodrębnienie jej cech, części bądź składników. Analiza dzieła literackiego zmierza do ustalenia, z jakich elementów i w jaki sposób jest zbudowany utwór. Należy także określić związki między tymi elementami, zbadać czemu służy konstrukcja tekstu, dobór danych środków stylistycznych, a w konsekwencji ukazać role poszczególnych elementów i… Dowiedz się więcej »
Anakreontyk to wierszowany utwór literacki o tematyce biesiadnej, wesołej lub rubasznej, sławiący uroki życia, opowiadający o miłości w sposób żartobliwy. Nazwa gatunku pochodzi od greckiego poety Anakreonta z Teos (VI w. p.n.e), który ukształtował styl i miarę wierszową wiersza anakreontejskiego. Anakreontyki pisano stylem niskim ze względu na poruszane tematy, jednak forma tych utworów była przeważnie… Dowiedz się więcej »
Anachronizm to sposób wysłowienia niedopasowany do opisywanego w utworze czasu historycznego. Jest to też pojawienie się przedmiotów, osób, nie należących do danej epoki. Anachronizm wprowadzony nieświadomie przez autora jest błędem, ale często bywa stosowany celowo jako chwyt literacki. Może pełnić wówczas rolę żartu bądź aluzji.