Hapteny to cząstkowe antygeny, drobnocząsteczkowe substancje, które normalnie nie mają zdolności indukowania odpowiedzi odpornościowej, więc nie są immunogenami. Jeśli jednak hapten kowalencyjnie połączy się z tzw. białkiem nośnikowym, czyli praktycznie dowolnym białkiem, może wyindukować odpowiedź. Kolejne podanie haptenu, już bez białka nośnikowego, także będzie wywoływać produkcję przeciwciał.
W pracach doświadczalnych często stosuje się owoalbuminę (białko jaja kurzego) jako białko nośnikowe oraz dinitrofenol (DNP) lub trinitrofenol (TNP) jako hapteny.
Praktyczne znaczenie haptenów wynika z faktu, że wiele leków, po związaniu się z białkami surowicy, może wywoływać odpowiedź odpornościową przeciwko sobie, chociaż normalnie nie wykazują tej właściwości ? są więc haptenami. Efektem podania leku uczulonej osobie może być wstrząs anafilaktyczny, towarzyszący np. podaniu penicyliny w formie iniekcji.