Alienacja polityczna

przez | 1 sierpnia 2011

Pojęcie alienacji politycznej pochodzi z języka łacińskiego (alieus – obcy, wyobcowany). Dotyczy wyizolowania od świata polityki, od struktur lub elit władzy w systemie politycznym, oderwanie się, usamodzielnienie, autonomizacja instytucji politycznych, a zwłaszcza państwa od społeczeństwa i mechanizmów społecznej kontroli.

Alienacja polityczna objawia się zanikiem więzi między obywatelami a sferą działania politycznego oraz brakiem identyfikacji z systemem władzy politycznej. Wyzwala bądź utrwala społeczne przekonanie, że działania polityczne są niezależne od woli obywatela. Alienacja ma charakter procesu, w którym kolejno instytucje polityczne, będące wytworem działań społecznych, wychodzą poza kontrolę swych twórców, przeciwstawiają się im i podporządkowują ich zachowania obcym interesom.

Zjawisko alienacji można ujmować dwuwymiarowo: obiektywnie i subiektywnie. Obiektywny wymiar wyznaczony jest przez stan braku zależności między potrzebami i interesami szeroko ujmowanego społeczeństwa, a wartościami, decyzjami i działaniami władzy politycznej. W wymiarze subiektywnym zjawisko to określane jest, z jednej strony, jako społeczne poczucie braku wpływu na działania i decyzje władcze, z drugiej zaś jako poczucie oderwania się członków elit władzy od szarej rzeczywistości społecznej i instrumentalnego traktowania mas społecznych czy tzw. elektoratu. Symptomatyczny jest tu podział na ?my? jako społeczeństwo i ?oni? jako władza. Taki stosunek polaryzuje scenę polityczną na dwa obojętne, a często wrogie sobie obozy. Charakterystyczny jest tu zanik więzi między obu stronami i tendencją do uprzedmiotowiania i dyskrecji, wyrażającej się często w symbolicznej degradacji przeciwnika.

Kiedy elity polityczne są wyalienowane, ludzie władzy jawią się społeczeństwu często jako grupa oszukańcza i skorumpowana, dbająca o swój własny interes i nie dotrzymująca danego słowa. Elita polityczna postrzegana jest jako niezdolna do realizacji oczekiwań społecznych. Powszechne staje się także poczucie braku bądź zaniku dialogu i społecznych konsultacji w działaniach elity rządzącej. Instytucje polityczne są ujmowane jako instrumenty realizacji partykularnych interesów. Sceptycyzm i społeczna nieufność wobec polityki generuje krytycyzm i negatywną ocenę partii politycznych, a nierzadko również instytucji państwowych. Partie są postrzegane jako dążące do władzy kliki, powodujące kłótnie i zamęt w państwie. Organizacje polityczne oskarżane są o zrzeszanie ludzi, dla których najważniejsze są własne ambicje, a nie interes państwowy, postulaty wyborców czy żądania elektoratu.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *