Cykl koniunkturalny to zjawisko występowania w gospodarce wahań różnych mierników ekonomicznych charakteryzujących poziom koniunktury, wokół rosnącego trendu wzrostu gospodarczego, analizowanego w długim okresie. Największy wkład w badaniu cyklów koniunkturalnych ma Austriacka Szkoła Ekonomii, zaś największy wkład jednostkowy Ludwig von Mises.
Najczęściej zmiennymi, które służą jako mierniki, są: PKB, zatrudnienie, ceny, wielkość eksportu i importu, wskaźniki rynku kapitałowego, nakłady inwestycyjne i zapasy przedsiębiorstw, dochody i wydatki ludności, obroty i zyski przedsiębiorstw.
Cykle zaczęły się pojawiać najpierw w krajach o najbardziej rozwiniętym systemie kapitalistycznym. Z tego powodu to w Anglii cykle koniunkturalne pojawiły się wcześniej niż w Stanach Zjednoczonych. W USA wczesne okresy prosperity i depresji związane były głównie z sytuacją w rolnictwie. Istnieją również dowody na to, że znane nam cykle wystąpiły dopiero w okresie silnego i charakterystycznego wzrostu uprzemysłowienia, który nastąpił po Wojnie Domowej.
W dobie gospodarki światowej wahania koniunkturalne dotyczą wszystkich nieizolowanych gospodarek, jednak często nie odbijają się w równym stopniu na wszystkich dziedzinach gospodarki. Co więcej, nawet w trakcie głębokiej recesji gospodarczej może się zdarzyć, że pewna branża gospodarki w danym kraju prosperuje nadzwyczajnie dobrze.