Deizm

przez | 15 sierpnia 2011

Deizm to pogląd filozoficzny uznający istnienie boga jako stwórcy wszechświata, lecz odrzucający przekonania, według których bóg ma moc ingerowania w życie człowieka i kierowania światem materialnym. Według deistów o istnieniu duchowej siły sprawczej świadczy racjonalny porządek świata materialnego.

Deistów nazywa się czasem agnostykami poznawczymi z uwagi na to, że wyznają pogląd, iż bezpośrednie poznanie duchowej siły sprawczej nie jest dostępne dla człowieka. O istnieniu stwórcy – według deistów – można wnioskować w sposób pośredni, a mianowicie poprzez odkrywanie porządku świata w rozumieniu praw fizyki rządzących materią. Deistów jako uznających istnienie metafizycznej siły sprawczej nie należy zatem mylić z agnostykami sensu stricte.

Deiści odrzucają głoszone przez wyznawców religii monoteistycznych przekonania religijne, w myśl których objawienia, cuda, proroctwa i święte księgi posiadają faktyczną wartość poznawczą.

Za najstarszą filozoficzną szkołę, która wyznawała deizm, trzeba uznać epikurejczyków, którzy uznawali, iż bogowie istnieją, lecz nie są zainteresowani losem świata ani człowieka i nie ingerują w dzieje świata. Według nich nie ma potrzeby bać się gniewu bogów, ani oddawać im czci.

Deizm był bardzo popularny w XVIII wieku, zwłaszcza we Francji oraz w Stanach Zjednoczonych. Najbardziej znanymi deistami tych czasów byli Benjamin Franklin, Jan Jakub Rousseau, Denis Diderot, Jerzy Waszyngton, Thomas Jefferson, Maksymilian Robespierre, Napoleon Bonaparte i książę Adam Jerzy Czartoryski. Charakter deistyczny ma Wielki Architekt Wszechświata, w którego wiarę muszą zadeklarować masoni. Spowodowane jest to tym, że masoneria była przeznaczona dla elity oświeceniowej.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *